Πρόσφατα, έγραψα σε ένα καινούριο κοινωνικό μέσο δικτύωσης που άνοιξε τις διαδικτυακές του πύλες στο ελληνικό κοινό, το εξής:
“Ζούμε στην εποχή, που όσο αυξάνονται τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τόσο πιο μόνοι νιώθουμε.”
Κατά την άποψή μου, αυτή η πρόταση εκφράζει απόλυτα την πραγματικότητα. Είναι σε όλους αποδεχτό άλλωστε, πως ζούμε σε μια εποχή όπου τα Social Media και η τεχνολογία γενικά, έχουν εισβάλλει για τα καλά στη ζωή μας . Υπάρχουν βέβαια πολλά αρνητικά στη συνεχώς αυξανόμενη προσκόλληση των ανθρώπων σε μια οθόνη. Είτε αυτή είναι του κινητού, είτε του υπολογιστή είτε της τηλεόρασης. Δεν σκοπεύω να αναφερθώ σε αυτά και να αναμασήσω απόψεις χιλιοειπωμένες. Τα πάντα είναι σχετικά, και όσο μεγαλώνω, επιζητώ όλο και πιο πολύ να παρατηρώ τα πράγματα από όλες τις πλευρές. Θα αναφέρω μονάχα το γεγονός, πως ουσιαστικά έχουμε ένα App για κάθε ενασχόλησή μας. Θες να ακούσεις μουσική; Θες να γυμναστείς; Θες να φλερτάρεις; Θες να κάνεις οτιδήποτε περνάει από το κεφάλι σου; Με μια γρήγορη αναζήτηση από το κινητό σου, θα βρεις και το αντίστοιχο Αpp/Social media, με το οποίο θα μπορείς να χρησιμοποιήσεις την εκάστοτε ενασχόλησή σου για να έρθεις σε επαφή με άτομα από όλο τον κόσμο!
Ακούγεται λίγο δυστοπικό όλο αυτό. Ίσως και να είναι… Αλλά αν με ρωτήσεις, θα σου πω πως υπάρχουν άλλα τόσα γύρω μου που βλέπω και ζω καθημερινά, και που τα θεωρώ εξίσου ζοφερά. Τι κάνω για αυτό; Προσπαθώ να αναπτύσσω καθημερινά την κριτική μου σκέψη και να παίρνω ό,τι καλύτερο μπορώ από αυτά. Και θα δώσω ένα παράδειγμα για να καταλάβετε τι εννοώ.
Πριν δυο μέρες έλαβα ένα αυτοματοποιημένο email από το Goodreads, στο οποίο μου παρουσιαζόταν η ανασκόπηση των βιβλίων που διάβασα το 2023. Πάτησα πάνω στον σύνδεσμο και μεταφέρθηκα αυτόματα στην πλατφόρμα του App. Το 2023 λοιπόν διάβασα 35 βιβλία. Θεωρώ ήταν μια καλή αναγνωστική χρονιά, μιας και ο στόχος που είχα θέσει στη πλατφόρμα ήταν τα 20. Το να θέτεις ετήσιο στόχο ανάγνωσης βιβλίων είναι πολύ έξυπνη κίνηση για πολλούς προσωπικούς και κοινωνικούς λόγους.
Σε προσωπικό επίπεδο, και με τους ρυθμούς που ζούμε, σε βοηθάει να έχεις μια εφαρμογή να σου υπενθυμίζει το βιβλίο που έχεις βάλει στη λίστα σου να διαβάσεις! Σε παρακινεί να το αγοράσεις, σε παρακινεί να το τελειώσεις, και εν τέλει σε βοηθά να οργανώσεις το χρόνο σου και να επικεντρωθείς στην επίτευξη του τελικού στόχου. Το να διαβάζεις βιβλία και να χρησιμοποιείς κάθε μέσο για να το πετύχεις αυτό, έχει και κοινωνικό αντίκτυπο. Ο κόσμος θα ήταν μια στάλα καλύτερος αν ο καθένας διάβαζε έστω λίγες σελίδες από ένα βιβλίο, σε καθημερινή βάση. Από οποιοδήποτε βιβλίο! Γιατί ακόμα και το Αποχετευτικό Σύστημα Στο Βυζάντιο να διαβάσεις, ο εγκέφαλός σου προσπαθεί να συγκεντρωθεί σε αυτό. Οι μισοί ενήλικες που γνωρίζω πάσχουν αυτοί ή τα παιδιά τους ή και οι δύο, από διάσπαση προσοχής! Μιλάμε καθημερινά με ανθρώπους που η σκέψη τους δεν έχει συνοχή! Ξεκινάνε να μιλάνε για τις Ελληνοτουρκικές σχέσεις και καταλήγουν να σου αναλύουν τι φορούσε η Lady Gaga στην τελετή απονομής των βραβείων Όσκαρ. Όλα αυτά λοιπόν, και άλλα πολλά, τα θεραπεύει το διάβασμα γιατί πολύ απλά αναπτύσσει την κριτική σκέψη. Και για να κλείσω το θέμα, έχω την άποψη, πως οποιοσδήποτε δεν διαβάζει βιβλία δεν θα έπρεπε να έχει δικαίωμα ψήφου! Μπορεί αυτό να ακούγεται βαρύγδουπό σε μερικούς, αλλά είναι άποψή μου και δεν υποχρεώνω κανέναν να την ασπαστεί. Να σημειωθεί προς υπεράσπισή μου όμως, πως εγώ αποδέχομαι την ψήφο του καθενός και δέχομαι και τις συνέπειες αυτής. Οπότε αν βάλετε στη ζυγαριά αυτά τα δύο θα καταλάβετε πως δεν λέω κάτι παράλογο…
Για να επανέλθω λοιπόν, καθόμουν και παρατηρούσα στο Goodreads τη λίστα με τα βιβλία που διάβασα το 2023. Κάποια από αυτά, ήταν βιβλία που έλεγα από καιρό να διαβάσω. Από εκείνα που όλοι γνωρίζουμε την ύπαρξή τους και όλο τα αναβάλλουμε. Κάποια άλλα ήταν βιβλία που μου πρότειναν γνωστοί και φίλοι και κάποια ήταν βιβλία που πρότειναν οι συγγραφείς άλλων βιβλίων από τις δικές τους σελίδες όταν τους διάβαζες. Μερικά από αυτά όμως, ήταν βιβλία που ήρθα σε επαφή αποκλειστικά μέσα από τα Social Media. Εννοώ δεν μου τα πρότεινε κάποιος που γνωρίζω δια ζώσης και αν δεν είχα προφίλ σε κάποια πλατφόρμα να το δω που το προτείνει κάποιος διαδικτυακός γνωστός(φίλος), δεν θα υπήρχε πιθανότητα να μάθω για αυτά… Εύλογα λοιπόν, εντόπισα τη θετική πλευρά της ενασχόλησής μου με τα Social Media, την χρονιά που πέρασε! Ήταν η γνωριμία μου με συγγραφείς που δεν γνώριζα και που απόλαυσα την ανάγνωσή του έργου τους. Γιατί πάντα θα υπάρχει η θετική πλευρά σε κάθε μελανό σημάδι της κάθε εποχής. Το παν είναι να εκπαιδεύσουμε τους εαυτούς μας να τα εντοπίζουν.
Κάπως έτσι μου δημιουργήθηκε η ιδέα να κάνω μια λίστα με τα καλύτερα βιβλία που διάβασα το 2023. Και η πρόθεσή μου είναι να το καθιερώσω σε ετήσια βάση. Είμαι συγγραφέας δύο βιβλίων, εγγεγραμμένος χρήστης σχεδόν σε όλα τα Social Media, και διατηρώ και το δικό μου blog όπου διαβάζετε το παρών κείμενο. Τις σελίδες μου τις ακολουθούν μερικές χιλιάδες αναγνώστες και με μερικούς από αυτούς έχω αναπτύξει μια αμφίδρομη σχέση επικοινωνίας μέσω της δύναμης του γραπτού λόγου. Αν καταφέρω λοιπόν να φέρω κάποιον επίδοξό αναγνώστη σε επαφή με ένα βιβλίο που δεν θα είχε την δυνατότητα να μάθει για αυτό από αλλού, τότε θα θεωρήσω και τους δυο μας κερδισμένους για τους λόγους που προανέφερα. Σε κάθε περίπτωση η προσπάθεια και η πρόθεση μετράει… Χρόνια πολλά, καλή χρονιά και καλές αναγνώσεις!
Ανθρώπινο, πάρα πολύ ανθρώπινο – Friedrich Nietzsche
Τον Νίτσε είτε θα τον μισήσεις είτε θα τον λατρέψεις. Δεν πιστεύω πως υπάρχει ενδιάμεση οδός. Στο συγκεκριμένο ογκώδες βιβλίο του, γεμάτο με αφορισμούς που καλύπτουν κάθε πτυχή της ανθρώπινης ύπαρξης, έρχεσαι σε επαφή με την μεγαλύτερο μέρος της φιλοσοφίας του. Πρόκειται πραγματικά για ένα βιβλίο που σε συνεπαίρνει! Η ανάγνωσή του είναι δύσκολη. Χρειάζεται εξοικείωση από τον αναγνώστη για να συνηθίσει τον παραληρηματικό τρόπο γραφής του και τον τρόπο σκέψης του δαιδαλώδους μυαλού του. Αλλά μόλις εξοικειωθείς με αυτά, ξεκινάς σταδιακά να αντικρύζεις τον κόσμο υπό άλλο πρίσμα… Κατά την άποψή μου, πρόκειται για εκείνα τα βιβλία που συνεχίζουν να κάνουν την δουλειά τους για πολύ καιρό μέσα σου. Σε σημαδεύει η ανάγνωσή του. Σε «στοιχειώνει» η φιλοσοφία του. «Ένα βιβλίο για ελεύθερα πνεύματα», έτσι το χαρακτήριζε ο δημιουργός του και πράγματι αυτό είναι! Το δίχως άλλο, ακόμα και αν δεν συμφωνείς με κάποιες από τις απόψεις του, δεν μπορείς παρά να θαυμάσεις τον ανυπέρβλητο νου του.
Ιστορίες Καθημερινής Τρέλας – Charles Bukowski
Μπουκόφσκι! Μπουκόφσκι! Μπουκόφσκι! Τόσο αγαπημένος που δεν θα μπορούσε να λείπει από τη λίστα μου. Η αλήθεια είναι πως άρχισα να διαβάζω κάπως διστακτικά αυτό το βιβλίο, όχι επειδή φοβόμουν πως δεν θα μου αρέσει, αλλά επειδή το είχα ξαναδιαβάσει από τις πάλαι ποτέ εκδόσεις Οδυσσέας. Αυτή η ανανεωμένη έκδοση όμως είναι εμπλουτισμένη με περισσότερες ιστορίες που δεν είχα έρθει σε επαφή πριν. Απολαυστικά διηγήματα που σε αφήνουν εισχωρήσεις στον κόσμο του συγγραφέα και να αντικρίσεις πράγματα και καταστάσεις του περιθωρίου. Ένα περιθώριο που όλοι αποφεύγουν να μιλάνε για αυτό αλλά ήταν και είναι εκεί, από πάντα, να στηρίζονται πάνω του οι καταξιωμένοι νικητές της ζωής. Δεν με έχει απογοητεύσει ποτέ ο Μπουκόφσκι, όποιο βιβλίο του και να έχω διαβάσει. Και αυτό, δεν αποτελούσε η εξαίρεση.
Η πείνα – Knut Hamsun
Με το συγκεκριμένο βιβλίο ήρθα σε επαφή, λόγω των πολλών αναφορών του Μπουκόφσκι στον Χάμσουν, μέσα από τα δικά του βιβλία. Είναι πραγματικά μαγικός ο τρόπος που σε οδηγεί το ένα βιβλίο στο άλλο… Και χαίρομαι πραγματικά που οδηγήθηκα σε αυτό! Βραβευμένος με βραβείο Νόμπελ το μακρινό 1920, ο Χάμσουν έπεσε θύμα της ανθρώπινης φύσης που τείνει πάντα να κρίνει το έργο και το πρόσωπο πίσω από αυτό, ως ένα. Στο συγκεκριμένο του έργο ο Χάμσουν αναφέρεται σε έναν ήρωα που στην πραγματικότητα δεν είναι ήρωας. Το όνομά του δεν το μαθαίνουμε ποτέ γιατί στη θέση εκείνου που το κορμί και η ψυχή «πεινάει», ταυτίζεται κάθε αναγνώστης που έστω και μια φορά στη ζωή του έχει πει ένα μεγάλο όχι στην κοινωνικό μαρασμό που διαπράττεται γύρω του. Ο τρόπος γραφής σε κάνει να βιώνεις στο πετσί σου την «πείνα» και την κακουχία. Αριστούργημα!
https://www.protoporia.gr/xamsoyn-knoyt-h-peina-9786180312997.html
Ο επισκέπτης – Erric Emmanuel Schmitt
Μόλις είχα γυρίσει από ταξίδι στην Αυστρία από όπου επισκέφτηκα το σπίτι/ιατρείο του Φρόιντ, που πλέον λειτουργεί ως μουσείο. Θεώρησα μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία, για να εντρυφήσω ακόμα πιο πολύ στη μελέτη του πατέρα της ψυχανάλυσης, να πάω στο θέατρο του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης και να παρακολουθήσω την ομώνυμη παράσταση που ανέβαζε ο κύριος Τσαφούλιας. Το έργο αφορούσε μια μείξη μυθοπλασίας αλλά και πραγματικών γεγονότων από τη ζωή του Φρόιντ. Με συνεπήρε τόσο πολύ η παράσταση που εκστασιασμένος στο τέλος της, αγόρασα και το βιβλίο από ένα πάγκο που το πουλούσαν, δίπλα στην έξοδο . Και όχι μόνο αυτό, αλλά το διάβασα και αμέσως όλο, την επόμενη μέρα! Το βιβλίο έχει πραγματεύεται μυστήρια θέματα της ανθρώπινης φύσης, αλλά και μεγάλα ιδεολογικά και μεταφυσικά ερωτήματα της ύπαρξης. Στο τέλος εγείρει προβληματισμούς αλλά το τι θα πιστέψει ο καθένας εξακολουθεί να παραμένει ατομικό προνόμιο και δικαίωμα. Είναι ένα έργο που μου «μίλησε» και το οποίο σίγουρα θα ξαναδιαβάσω. Το συνιστώ ανεπιφύλακτα και πόσο μάλλον σε συνδυασμό με την παρακολούθηση της παράστασης.
https://www.kapaekdotiki.gr/product/erik-emanouel-smit-o-episkeptis/
Η βία του βίου – Τσιμαράς Τζανάτος
Ένα από τα βιβλία που ήρθα σε επαφή μέσα από τα Social Media. Μια συλλογή ποιημάτων όπου το ένα συναγωνίζεται το άλλο για το ποιο είναι καλύτερο. Μικρά διαμάντια, μεγάλες αλήθειες, καταθέσεις ψυχής αποτυπωμένες στο χαρτί. Ο κύριος Τζανάτος, με το διόλου ευκαταφρόνητο βιογραφικό, έφυγε νωρίς. Αλλά αυτή η συλλογή ποιημάτων, είναι η συλλογή της ζωής του, και σίγουρα θα αγγίξει την ψυχή σε όσους αποφασίσουν να τη διαβάσουν.
https://www.ianos.gr/i-via-tou-viou-0519678
Αστικά Δύστυχα – Δημήτρης Γκιούλος
Για το εν λόγω βιβλίο είχε δημιουργηθεί ένας ντόρος στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης εξαιτίας του εξαιρετικά λιτού και απέριττου artwork που κοσμεί το εξώφυλλο. Ο κόσμος ανέβαζε παντού στα Social Media φωτογραφίες από απλώστρες ρούχων με φόντο διάφορα αστικά τοπία… Ψάχνοντας λοιπόν, ανακάλυψα τον συγγραφέα και ύστερα από λίγο απέκτησα και το βιβλίο του. Η χαρά μου ήταν μεγάλη, γιατί ο ντόρος που είχε δημιουργηθεί με αφορμή το εξώφυλλο, ήταν τουλάχιστον ανάλογος με τις προσδοκίες που μου είχαν δημιουργηθεί, για το εσωτερικό του βιβλίου! Ποίηση καλογραμμένη, και προσεκτικά ζυμωμένη, μέσα σε ένα κράμα ευαισθησίας, κυνισμού και αυτοσαρκασμού. Ποίηση βγαλμένη από το ζόφο της καθημερινότητας, από τα στενά ανήλιαγα δρομάκια της πόλης, από την επαρχία, από τα κυριακάτικα οικογενειακά τραπέζια, από την απώλεια, από τη θλίψη… Χαίρομαι πολύ όταν ανακαλύπτω νέους συγγραφείς που έχουν κάτι να πουν, και δη μάλλον, με έναν δικό τους χαρακτηριστικό τρόπο. Ο κύριος Γκιούλος είναι ένας από αυτούς και δείχνει να έχει πολλά να μας πει ακόμα.
Πύλη Μετρό- Αλέξανδρος Μαραγκουδάκης
Έτυχε να διαβάσω κάπου στο διαδίκτυο μια συνέντευξη του συγγραφέα που αφορούσε το βιβλίο και σκέφτηκα να το αγοράσω. Μόλις το έλαβα στα χέρια μου το διάβασα μέσα σε λίγες μόνο ώρες! Και αυτό από μόνο του, αποτελεί ένα δυνατό προτέρημα του δημιουργού του. Μια ιστορία που διαδραματίζεται στη στάση μετρό Σύνταγμα το 2011. Την εποχή που η Ελλάδα έμοιαζε με καζάνι που βράζει. Τότε που τα κακώς κείμενα πολλών ετών, έβγαιναν στη φόρα με γοργούς ρυθμούς και οι συνέπειές τους αποδεικνύονταν τραγικές για μια μεγάλη μερίδα του Ελληνικού λαού. Ένα θεατρικό έργο μυθοπλασίας με εμφανείς φιλοσοφικές προεκτάσεις. Ένα μικρό βιβλιαράκι που αποτέλεσε μια ευχάριστη έκπληξη για εμένα και πιστεύω πως αξίζει να διαβαστεί από τον καθένα.
https://ekdoseis.vakxikon.gr/shop/ekdoseis/vakxikon-peza/pyli-metro/
ΥΓ. Τα βιβλία που προτείνω εκφράζουν την προσωπική μου άποψη που υπακούει αποκλειστικά στα γούστα μου. Η σειρά που παρουσιάζονται είναι τυχαία και δεν εκφράζουν σειρά προτίμησης. Ακολουθήστε με στο Goodreads για περισσότερα νέα σε σχέση με τα βιβλία που διαβάζω. https://www.goodreads.com/author/show/21974506._
-Δαμιανός Λαουνάρος